Benigni... a Salonicco!

Ήμουν και εγώ εκεί! Ακόμα και αν δεν μπόρεσα να κάτσω μέχρι το τέλος λόγω της έλλειψης οξυγόνου στην κατάμεστη αίθουσα, αλλά τουλάχιστον μπόρεσα να ζήσω από κοντά αυτή την ιδιαίτερη στιγμή για την Θεσσαλονίκη και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, της αναγόρευσης του Roberto Benigni (αυτής της χαρισματικής προσωπικότητας κατά την γνώμη μου), σε επίτιμο διδάκτορα του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.

Όσον αφορά τις εντυπώσεις, γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά... εγώ ξεχώρισα δύο και σας τα παραθέτω!

Τίτλος: Το κουστούμι του Benigni

Είναι Ιταλός. Θα περίμενες ότι όπως οι περισσότεροι συμπατριώτες του θα φορούσε με χάρη το καλοραμμένο, ακριβώς πάνω στα μέτρα του, κοστούμι Αρμάνι ή Κορνελιάνι. Όμως όχι. Ο Ρομπέρτο Μπενίνι δεν είναι από «αυτούς» τους Ιταλούς.
Στην αίθουσα τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ όπου έγινε η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, επικρατούσε το αδιαχώρητο. Έπρεπε να σηκωθείς στις μύτες των ποδιών σου για να διακρίνεις τον ύψους μόλις 1,65 μ. σταρ ανάμεσα στο πλήθος των σεκιούριτι, των ακαδημαϊκών, των φωτογράφων και των απλών φαν που τον περιέβαλλε. Και τι θα έβλεπες όταν τελικά κατάφερνες να τον εντοπίσεις; Τα μανίκια από το σακάκι του που σχεδόν του κάλυπταν την παλάμη, το ίδιο το κοστούμι, σε ένα παλιομοδίτικο γκρι, που του έπεφτε τουλάχιστον δύο νούμερα μεγαλύτερο από όσο θα έπρεπε. Η εμφάνιση του Μπενίνι παραπέμπει όχι σε σταρ αλλά σε λογιστή της δεκαετίας του ’60.
Λογιστής είναι ο 60χρονος Μπενίνι. Τουλάχιστον αυτό σπούδασε, σε τεχνικό εκπαιδευτήριο της πατρίδας του, της Τοσκάνης. Δεν πάτησε ποτέ το πόδι του για να σπουδάσει σε πανεπιστήμιο. Τώρα πώς έφτασε να αποτελεί μέλος του ακαδημαϊκού κύκλου και να λάβει εννέα φορές μέχρι σήμερα τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα πανεπιστημίου διεθνώς, αυτό είναι μία άλλη ιστορία.
Είναι μία ιστορία από αυτές που εμείς οι Έλληνες, δύσκολα θα κατανοήσουμε και θα αποδεχτούμε. Τη βραδιά της αναγόρευσης του στο ΑΠΘ, οι πιο αυστηροί ανάμεσα στο πλήθος ξίνισαν ελαφρώς με τα σκέρτσα του ακαδημαϊκού Μπενίνι, που όταν δεν πηδούσε πάνω στους πάγκους, έκανε μορφασμούς στο κοινό, γελούσε μ’ εκείνο το προκάτ κλοουνίστικο χαμόγελό του, κελαηδούσε ε σε χαριτωμένα ελληνικά για καλησπέρες και σουτζουκάκια. Μα έτσι κάνουν οι ακαδημαϊκοί;
Φυσικά και έτσι κάνουν και οι ακαδημαϊκοί. Γιατί κατά έναν τρόπο, η προσφορά του Μπενίνι ως «ανθρώπου της κουλτούρας», όπως είπαν και ξαναείπαν οι καθηγητές του ΑΠΘ στην τελετή, είναι πολύ πιο σημαντική από αρκετούς άλλους «σοβαρούς» ακαδημαϊκούς.
Εδώ και έξι χρόνια τουλάχιστον, αυτός ο Ιταλός κωμικός που θα μπορούσε να έχει κάνει καριέρα στο Χόλιγουντ, τριγυρίζει σε πόλεις όλου του κόσμου πλασάροντας με τέχνη ένα από τα πιο πολύτιμα προϊόντα της πατρίδας του. Όχι εσπρέσο, ούτε παγωτό, αλλά λογοτεχνία. Tutto Dante. Δάντη. Θεία Κωμωδία. Παράδεισο και Κόλαση. Οι αναλύσεις του Μπενίνι πάνω στους στίχους του Δάντη δεν είναι ό,τι πιο προχωρημένο και πολυσύνθετο από φιλοσοφικής ή φιλολογικής άποψης θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Συγκεκριμένα πράγματα λέει, για το πώς ο Δάντης έκλεψε συστηματικά από τον Αριστοτέλη και την Ηθική του, για το πώς περιγράφει τους αμαρτωλούς να καίγονται στους μαύρους κύκλους του Άλλου Κόσμου, για τα βαριά αμαρτήματα όπως η πορνεία, οι πράξεις βιαιότητας, η τοκογλυφία, για την ανάβαση στον Παράδεισο. Όμως ποιος ακαδημαϊκός θα κατάφερνε να μιλάει 40 λεπτά, χωρίς ανάσα, από στήθους σε μία γλώσσα που καταλάβαιναν ελάχιστα από τα τουλάχιστον 1.000 άτομα που υπήρχαν στην αίθουσα και παρόλα αυτά να τον παρακολουθούν όλοι καθηλωμένοι, να χειροκροτούν, να σφυρίζουν με ενθουσιασμό;
Δείξε μου έναν καθηγητή να μου μιλάει 40 λεπτά non stop στα ιταλικά για τον Δάντη, να σου δείξω έναν άνθρωπο που κοιμάται. Στην αίθουσα του ΑΠΘ, ένας από τους υπαλλήλους του Πανεπιστημίου άνοιξε κάποια στιγμή στη διάρκεια της τελετής το μεγάλο παράθυρο στο βάθος για να πάρει αναπνοή το συνωστισμένο πλήθος και να πέσει κάπως η θερμοκρασία που άρχισε να θυμίζει δαντική Κόλαση.
Ο ίδιος ο Μπενίνι, πάνω στο πάθος του λόγου του, σταμάτησε για να βγάλει από πάνω του την τήβεννο δείχνοντας ότι τον ζέσταινε αφόρητα. Στην πραγματικότητα ο Μπενίνι ξέρει πότε ακριβώς ένα ρούχο είναι στα μέτρα του.

Πηγή: Parallaximag.gr, της Χρύσα Νάνου

Τίτλος: Inferno

Οι συγκλητικοί κοιτούσαν με γουρλωμένα μάτια τους εκατοντάδες φοιτητές. Ποτέ άλλοτε, δεν είχαν δει τόσο κόσμο στην αίθουσα τελετών της Παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Ο Ρομπέρτο Μπενίνι, από χθες επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Ιταλικής γλώσσας και Φιλολογίας, καθόταν μόνος του σε μια ξύλινη καρέκλα, σαν σκηνοθέτης. Τιμώμενο πρόσωπο και ταυτόχρονα αποστασιοποιημένος θεατής. Ίσως να σκεφτόταν πλάνα για μια μελλοντική ταινία. Πιθανώς να αναρωτιόταν, γιατί αν και είχε απαγορευτεί ρητά η είσοδος σε φωτογράφους, κατόπιν δικής του παράκλησης, για δέκα λεπτά τυφλωνόταν από τα αμέτρητα φλας. Ήταν και οι κάμερες εκεί. Πεινασμένα σκυλιά που τρέχουν πίσω από τη λαμπερή δημοσιότητα. Θα μου πείτε τη δουλειά τους κάνουν. Ναι, σωστά. Οι εργοδότες τους φταίνε. Έπρεπε όμως να τους δείτε. Πώς σπρώχνονταν μεταξύ τους, πώς έβριζαν, πώς λυσσούσαν για μια φωτογραφία ή ένα βίντεο.
Παρά τα όσα ακούγονταν την τελευταία βδομάδα, το παρασκήνιο της εκδήλωσης δεν είχε δημοσιογραφικό ψωμί, ούτε καν ψίχουλα. Η αναγόρευση ήταν λιτή, όπως αρμόζει στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. «Το τμήμα γιορτάζει φέτος τα πενήντα χρόνια λειτουργίας του κι επ’ ευκαιρίας του εορτασμού τιμούμε ένα σημαντικό άνθρωπο της κουλτούρας και της τέχνης», μου δήλωσε  τηλεφωνικά ο πρόεδρος του τμήματος, κύριος Φοίβος Γκικόπουλος. Τον ρώτησα αν υπάρχει περίπτωση το τμήμα να συγχωνευτεί, μιας και το Α.Π.Θ τον τελευταίο χρόνο, συν τοις άλλοις έχει εξελιχθεί σε μια νεροτριβή που ξεπλένει φήμες.«Δεν έχουμε καμία πρόθεση να συγχωνευτούμε, επιθυμούμε να διατηρήσουμε και να προστατεύσουμε την ανεξαρτησία μας. Η ζωή του πανεπιστημίου δεν σταματάει, οφείλουμε να το κρατήσουμε ζωντανό», ήταν η κομψή απάντηση του.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις κατά την αναγόρευση, του κυρίου Γιάννη Μυλόπουλου, πρύτανη του Α.Π.Θ. «Η αναγόρευσή αυτή, αποδεικνύει έμπρακτα ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι ένας γυάλινος πύργος, δεν είναι ένα κλειστό εσωστρεφές ίδρυμα. Είναι ένας θεσμός με βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία, της οποίας αφουγκράζεται τον παλμό, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της». Ενδεχομένως να υπάρχει κάποιο λάθος στη μέτρηση των παλμών, γιατί οι μεταπτυχιακές σχολές του νέου νόμου βρίσκονται ακόμη στον αέρα. Επίσης, και το Συμβούλιο του Ιδρύματος που προβλέπεται από τις διατάξεις της κυρίας Άννας Διαμαντοπούλου, αφού οι εκλογές έχουν ακυρωθεί ήδη τρεις φορές.
«Θέλω να σας φιλήσω όλους στο στόμα», είπε στα ελληνικά ο Ρομπέρτο Μπενίνι μόλις ανέβηκε στο βήμα, ενώ προηγουμένως είχε σκαρφαλώσει πάνω στον πάγκο με τα μικρόφωνα για να χαιρετίσει το ενθουσιασμένο πλήθος. «Φάε Ρομπέρτο σουτζουκάκια, φάε σουτζουκάκια», συνέχισε ο ιταλός ηθοποιός, αναφερόμενος στη σύντομη βόλτα που πήγε στην πόλη. Μέχρι να καταπιαστεί με το βασικό θέμα της ομιλίας του, το ενδέκατο άσμα της Κόλασης, από τη θεία κωμωδία του Δάντη, ένιωθα ότι δίνει παράσταση. Χειροκροτούσε, μοίραζε φιλιά, υποκλινόταν. Δεν ξέρω αν κάποιος τον είχε ενημερώσει για την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη. Πάντως, στον έβδομο κύκλο της Κολάσεως, οι τοκογλύφοι (Καραμπέρης και Σία), μαζί με τους βλάσφημους και τους σοδομίτες, είναι καταδικασμένοι σε μια πύρινη έρημο κάτω από πύρινη βροχή. Εδώ, οι δικοί μας κρατάνε βραδύφλεκτες ομπρέλες και τα παπούτσια τους είναι εξοπλισμένα με αυτοψυχόμενες σόλες. Αργεί το Καθαρτήριο.
Παράξενο το συναίσθημα, διχαστικό. Από τη μία να βλέπεις τη χαρά ενός ανθρώπου που τιμάται για τη συνολική προσφορά και την αφοσίωσή του στην τέχνη. Από την άλλη, να βρίσκεσαι μέσα σε έναν ιστορικό χώρο, ο οποίος στενάζει από προβλήματα και η προσωρινή λάμψη της τελετής δεν σε βοηθάει να ξεχαστείς ούτε για λίγο. 387 π.Χ, Ακαδημία Πλάτωνος. 2012 μ.Χ, άσυλο, παρατάξεις, φοιτητικές εκλογές, νόμοι πλαίσια, καταλήψεις και βαλσαμωμένα πανεπιστημιακά κτίρια που βρωμάνε σαν πτώματα. Δεν μπορεί, εμείς πρέπει να ξεκινήσαμε από τον Παράδεισο. Γιατί τώρα σίγουρα είμαστε στην Κόλαση. Φυσικά, σε διαφορετικούς Κύκλους ο καθένας.

Πηγή: Protagon.gr, του Γιάννη Παπαδημητρίου