Αποφθέγματα #30

•  Η ζωή είναι γεμάτη σπουδαία πράγματα, για εκείνους που δίνουν προσοχή στα ασήμαντα. -Sigrid Undset-
• Όσο μεγαλύτερο το ψέμα, τόσο πιο πιθανό να το πιστέψουν μεγάλες μάζες ανθρώπων. -Norman Davies-
• Μια μόνο ημέρα είναι αρκετή για να μας κάνει λίγο πιο "μεγάλους". -Πάουλ Κλεε-
• Μην προδώσεις τα όνειρα σου, όχι αυτά που έκανες χθες η τον προηγούμενο μήνα, αλλά εκείνα που έκανες στα δεκάξι σου. -Οδυσσέας Μάργαρης-
• Ο θάνατος δεν είναι η μεγαλύτερη απώλεια στη ζωή. Η μεγαλύτερη απώλεια είναι αυτό που πεθαίνει μέσα μας, όσο είμαστε ακόμα ζωντανοί. -Norman Cousins- 

Είναι νύχτα

Είναι νύχτα και εγώ μόλις πριν από λίγο τραγούδησα για μια νύχτα!

Είναι νύχτα και μόλις βγαίνω μόνη απ' το μαγαζί με ραίνουν τα νεκρά φύλλα των δέντρων.

Είναι νύχτα και η Θεσσαλονίκη έχει γεμίσει πεσμένα φύλλα που παίζουν παιχνιδιάρικα στο φύσημα του ανέμου.

Είναι νύχτα και τραγούδησα μετά από πολλά χρόνια μόνη μου μπροστά σε κοινό.

Κάτι τέτοιες νύχτες σαν και αυτή χαίρομαι που τις έζησα, που τραγούδησα και μάλιστα διάλεξα ίσως το καλύτερο κομμάτι που θα μπορούσα να διαλέξω!

Σας το αφιερώνω...

Catania

Sicilia Phototour Part 3

Piazza Stesicoro, Via Etnea, Palazzo Tezzano

Palazzo Università

Duomo di Catania

Castello Ursino

Giardini di Villa Bellini

Villa Bellini

Piazza Duomo, Fontana dell' Elefante

Φτάσαμε και στην Catania, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σικελίας...

Η Catania ήταν μια έκπληξη! Ήταν καλύτερη απ΄αυτό που περιμέναμε και σε σύγκριση με το αντίπαλο δέος το Palermo νομίζω πως κερδίζει και μάλιστα με διαφορά.

Δεν ξέρω τι ήταν αυτό ακριβώς που μας άρεσε περισσότερο στην Catania, μάλλον λίγο απ' όλα!

Ξεκινώντας με την ομορφιά της, έχοντας σαν αφετηρία την Via Etnea που είναι μια ευθεία με την εντυπωσιακή Αίτνα στο βάθος, την Piazza Duomo με τον επιβλητικό μπαρόκ καθεδρικό και το συντριβάνι του Ελέφαντα στη μέση, και συνεχίζοντας με την Villa Bellini με τους πανέμορφους κήπους της. Επίσης το γεγονός πως είναι πιο ανθρώπινη πόλη, πιο καθαρή, πιο συμμαζεμένη, πιο κοσμοπολίτικη που όπως μας επιβεβαίωσε και ένας Ιταλός (παρ' όλο που ήταν απ' το Παλέρμο) "η Κατάνια είναι το Μιλάνο του Νότου".

 To Be Continued...

Urban Fish... (?)

... ή μήπως όχι; Διερωτώμαι συχνά τελευταία και η αιτία είναι πως μετά από μια σχετικά μακροχρόνια παραμονή μου στην επαρχία και πιο συγκεκριμένα σε νησί αρχίζω να μην αγαπώ και τόσο πολύ την πόλη, αρχίζω να πιστεύω πως ναι, μου προσφέρει μεν πολλές επιλογές και ευκαιρίες, αλλά απ' την άλλη με εγκλωβίζει σε μια καθημερινότητα άχρωμη, γεμάτη άγχος και αμφιβολίες.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας διηγηθώ εν ολίγοις τις εμπειρίες του καλοκαιριού μου στην Κεφαλονιά (ναι, σε αυτό το νησί αναφερόμουν). Ξέρω πως έχω γράψει πολλάκις για αυτό το τόσο ιδιαίτερο νησί του Ιονίου αλλά δεν έχω ίσως μέχρι τώρα διευκρινίσει τι είναι αυτό που το κάνει τόσο ξεχωριστό για μένα. Πέρα από τον προφανή λόγο, ο οποίος είναι ότι έχω ένα πολύ αγαπημένο μου πρόσωπο που κατοικεί μόνιμα εκεί, είναι και η εξέχουσα και εντυπωσιακή ομορφιά του, που σε μαγεύει...

Το καλοκαίρι λοιπόν το πέρασα εκεί δίπλα σε όλα αυτά που τόσο αγαπώ, δηλαδή τον ήλιο, την θάλασσα, την ομορφιά της φύσης... Αυτό είναι το καλό της υπόθεσης, το κακό της υπόθεσης είναι ότι δεν είχα και τόσο χρόνο να τα χαρώ, δούλευα σε ξενοδοχείο και έτσι όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις δούλευα 7 ημέρες την εβδομάδα, για την ακρίβεια μέσα σε 3 μήνες πήρα μόλις ένα ρεπό!

Παρ' όλα αυτά όμως, ειδικά τώρα που έχω απομακρυνθεί απ΄όλα αυτά και όσο να πεις τα βλέπω με διαφορετική ματιά, ήμουν καλά, περνούσα καλά, δεν είχα άγχος και τον ελάχιστο ελεύθερο μου χρόνο (γιατί είχα να φροντίσω και τις δουλειές του σπιτιού, δεν είχα το ζεστό φαγάκι της μανούλας μου να με περιμένει...) τον περνούσα ποιοτικά δίπλα ή μέσα στη θάλασσα, για καφέ αγναντεύοντας την Ιθάκη, με άλλα λόγια είχα αυτό που λένε πολύ σωστά ποιότητα ζωής!

Κάτι που αν ζεις μόνιμα στην πόλη, χωρίς να σου δοθεί ευκαιρία έστω και για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα να ζήσεις μόνιμα μακριά από την βαβούρα της... δεν μπορείς να συγκρίνεις και δεν κατανοείς αυτή τη μεγάλη αλήθεια, στην πόλη δεν έχεις ποιότητα ζωής! Είσαι "κτισμένος" και εσύ μαζί με τα πολυπληθή κτίρια της, είσαι εγκλωβισμένος στη βουή της...

Αγαπώ την πόλη, γιατί είμαι παιδί της πόλης, γιατί η πόλη μου είναι ξεχωριστή... αλλά έχω πάψει να πιστεύω πως μόνο εδώ μπορώ να ζήσω... είμαι ακόμα "Urban Fish" αλλά τώρα το όνειρο μου είναι να βουτήξω στην βαθιά γαλάζια θάλασσα, εκεί απ' όπου προέρχομαι, εκεί που πραγματικά ανήκω... στη ΦΥΣΗ!

Διαδρομή Σάμη - Καραβόμυλος

 

Υ.Γ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την διαδρομή μου για την δουλειά τα πρωινά. Εκεί γύρω στις 7 παρά το πρωί, γύρω δροσούλα, οι δρόμοι έρημοι, ήσυχοι, οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμα, μετά η διαδρομή δίπλα στη θάλασσα, μόνο εγώ κι αυτή άντε και κανένας ψαράς με τη βαρκούλα του να διαγράφεται κόντρα στον ήλιο που μόλις ανατέλλει. Σκηνικό μαγικό. Ησυχία, μόνο ο ήχος των βημάτων μου στο πλακόστρωτο, στο βάθος η Ιθάκη και το μυαλό μου καθαρό, γαλήνιο. Ανασαίνω, κάθε ανάσα με γεμίζει οξυγόνο και ιώδιο, κάθε βήμα με οδηγεί και πιο κοντά στην ευτυχία...

Τότε δεν το ήξερα, τώρα το ξέρω!

Cefalù

Sicilia Phototour Part 2

Piazza Garibaldi

Piazza Garibaldi 2

Piazza Duomo, Cattedrale di Cefalù

Centro storico

Marina vecchia, Vista panoramica di Cefalù

Cefalù... ένα πολύ όμορφο παραθαλάσσιο μέρος με γραφικά σπίτια και υπέροχη παραλία!

Μια εκδρομή που αξίζει να κάνετε, από το Παλέρμο απέχει μόλις μια ώρα με το τρένο.

Υ.Γ. Η παραλία της ενδείκνυται για την δημιουργία νέων γνωριμιών... μιλάω εκ πείρας!

 To Be Continued...

Σερφάροντας...

... διαβάζεις γνώμες! Και αυτό είναι το καλό του διαδικτύου, υπάρχει πολυφωνία και πολυγνωμία. Ο καθένας μπορεί να γράψει και να πει ότι του κατέβει στο μυαλό. Ο καθένας έχει πλέον το βήμα του να εκφράσει τη γνώμη του ξέροντας ότι μπορεί να τον ακούσει ένας, αλλά και εκατομμύρια... Προσωπικά προτιμώ να διαβάζω και να ενημερώνομαι μέσω διαδικτύου παρά να παρακολουθώ τις "φιλτραρισμένες" κατά το δοκούν ειδήσεις των καναλιών... 

Το φιλτράρισμα θέλω να το κάνω μόνη μου! Έχω νομίζω την ικανότητα και την κριτική σκέψη (ακόμα) να ξεχωρίζω τι είναι αληθινό, τι είναι ψεύτικο, τι είναι αλλοιωμένο, τι είναι ακραίο και αναλόγως να τα δέχομαι ως πληροφορία χρήσιμη ή άχρηστη.

Απ' αλλού ξεκίνησα και αλλού κατέληξα, δεν πειράζει όμως μέσα απ' όλα αυτά εκφράζω και εγώ τη γνώμη μου πάνω στο τι θεωρώ έγκυρο και αληθές και πόσο εμπιστεύομαι τα διάφορα μέσα ενημέρωσης.

Σερφάροντας λοιπόν διαβάζεις...

 "Το όνειρό μου είναι να μείνω ζωντανός. Να κρατήσω τους ανθρώπους που αγαπάω κοντά μου για να με στηρίζουν στα δύσκολα. Να μην κλείσουν τ’ αγαπημένα μου σουβλατζίδικα, για να μην ξεχάσω τη γεύση τους. Να συνεχίσει ο κινηματογράφος μαζί με τη μουσική να μου δίνουν αφορμές για σκέψη και, ως εκ τούτου, για γράψιμο και, όπως όλοι, να καταλήξω σε μια καλύτερη ζωή, μ’ ένα επάγγελμα που να έχω επιλέξει. Πεζό, ναι, αλλά η πεζογραφία πάντα μου άρεσε περισσότερο απ’ την ποίηση."

Φοίβος Κρομμύδας, 21 ετών, φοιτητής, Ρεπορτάζ "The Black Generation", Lifo 23.11.2011

Palermo

Sicilia Phototour Part 1

Via Roma, Stazione Centrale di Palermo

Porta Felice

Piazza Pretoria

Il porto turistico della Cala

Teatro Massimo

Teatro Politeama

Cattedrale di Palermo

Γενικά για το Παλέρμο μπορώ να πω πως ενώ είναι μια όμορφη πόλη με εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, παρ' όλα αυτά και σε σύγκριση με τις υπόλοιπες που θα εκθέσω σε επόμενες αναρτήσεις (τα παραθέτω με χρονολογική σειρά), δεν με ενθουσίασε όσο περίμενα... Δυστυχώς είναι μια πόλη που είναι σχετικά αφρόντιστη, με σκουπίδια να ξεχειλίζουν απ' τους κάδους και διάσπαρτα στους δρόμους. Επίσης θέλω να επισημάνω πως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ειδικά απ' τους τουρίστες, διότι μη γνωρίζοντας καλά την πόλη μπορεί να βρεθεί κανείς σε περιοχές κακόφημες και επικίνδυνες... (εξ ου και το παιχνίδι "Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο"...)
Προσωπικά προτείνω ανεπιφύλακτα το ταξίδι αυτό στην Σικελία, αλλά το Παλέρμο μπορεί κανείς να το παραλείψει τελείως από το πλάνο του ή έστω να του αφιερώσει μόνο μια μέρα (κ αυτό γιατί είναι η πρωτεύουσα του νησιού), η Σικελία είναι τόσο μεγάλη με τόσο όμορφα και διαφορετικά μέρη να δει κανείς που πιστέψτε με δεν αξίζει να αφιερώσετε πολύ χρόνο για τις μεγάλες πόλεις...

To Be Continued...

Sicilia

Μια λοιπόν που επέστρεψα ας ξεκινήσω με κάτι πολύ ευχάριστο, ένα ταξιδάκι...

Ένα από τα καλά (ίσως το καλύτερο) που μου συνέβησαν φέτος ήταν το ταξίδι μου στη Σικελία!

Έπειτα από τις συνεχείς προτροπές του καθηγητή μου, όντας Siciliano vero και φανατικός υποστηρικτής του τόπου του, κατάφερε να με πείσει και αποφάσισα να τολμήσω κάτι διαφορετικό, να μην επισκεφτώ απλά ένα νησί (μιας και σε νησί πέρασα σχεδόν την μισή περσινή χρονιά μου, αλλά θα τα πούμε και αυτά κάποια στιγμή) αλλά το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου!

Σικελία, Σικελία, Σικελία...

Τι να πρωτοπώ; Από που να ξεκινήσω και που να τελειώσω;

Θα προτιμήσω να αφήσω τις εικόνες να μιλήσουν από μόνες τους και ίσως παραθέτω και κάποια σχόλια για να εμπλουτίσω λίγο την περιήγηση μου... 

Σημείωση: Για την ιστορία, η εικόνα της ανάρτησης είναι η σημαία της Σικελίας το έμβλημα στη μέση ονομάζεται "Trinacria" (δηλαδή από το ελληνικό "Τρία άκρα") και συμβολίζει ακριβώς αυτό, τα τρία άκρα της Σικελίας (καθότι τριγωνική)!

Il Ritorno

Επέτρεψα! Ναι, γύρισα πίσω στα ιστολογικά μου λημέρια, γιατί είχα πολύυυ καιρό να γράψω, γιατί έχω την ανάγκη να γράψω και γιατί έχω την ανάγκη να μοιραστώ... λέξεις, εικόνες, εντυπώσεις όλα αυτά που βλέπω να συμβαίνουν γύρω μου, δίπλα μου, μέσα μου...

Το θέμα είναι μετά από τόσο καιρό ποιος έχει μείνει να με παρακολουθεί (;), μάλλον κανένας...

Αλλά για να πω την αλήθεια δεν με πειράζει και πολύ, πρωτίστως γράφω για μένα και σιγά σιγά που θα πάει θα με (ξαν)ανακαλύψουν και οι υπόλοιποι, γνωστοί και άγνωστοι!

 Και για να μη χαλάμε και τις παραδόσεις ο τίτλος στα ιταλικά "Il ritorno", που θα πει "Η επιστροφή"... 

Το κάστρο της ζωής

Ήταν μια φορά ένας κύριος που έκανε ένα ταξίδι στην Ευρώπη. Όταν έφτασε στο Ηνωμένο Βασίλειο, αγόρασε από το αεροδρόμιο έναν οδηγό με τα κάστρα των νησιών. Κάποια είχαν συγκεκριμένες μέρες επισκέψεων και άλλα πολύ αυστηρό ωράριο. Αλλά αυτό που του τράβηξε την προσοχή, ήταν ένα που παρουσιαζόταν με τη φράση «Η επίσκεψη της ζωής σου». Στις φωτογραφίες τουλάχιστον, φαινόταν ένα κάστρο ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο εντυπωσιακό από τα άλλα, αλλά είχε ιδιαίτερες συστάσεις… Ο οδηγός εξηγούσε πως για λόγους που θα γίνονταν κατανοητοί αργότερα, οι επισκέπτες δεν πλήρωναν είσοδο εκ των προτέρων αλλά ήταν απαραίτητο να κλείσουν από πριν ραντεβού δηλαδή ημέρα και ώρα. Η διαφορετική αυτή πρόταση του είχε κινήσει την περιέργεια, και το ίδιο απόγευμα ο άνθρωπος τηλεφώνησε από το ξενοδοχείο του και έκλεισε ραντεβού.

Όλα λειτουργούν πάντα με τον ίδιο τρόπο στον κόσμο. Αρκεί να έχει κάποιος ένα σημαντικό ραντεβού κάποια συγκεκριμένη ώρα και ανάγκη να είναι ακριβής, για να μπερδευτούν όλα. Η περίπτωση αυτή δεν αποτέλεσε εξαίρεση, και δέκα λεπτά αργότερα από τη συμφωνημένη ώρα, ο τουρίστας έφτασε στο παλάτι. Παρουσιάστηκε σ’ έναν άντρα με καρό φούστα, που τον περίμενε και τον καλωσόρισε.
-«Οι υπόλοιποι μπήκαν ήδη με τον ξεναγό;» ρώτησε αφού πρώτα δεν είδε κανέναν άλλο επισκέπτη.
-«Οι υπόλοιποι;» ανταπέδωσε την ερώτηση ο άντρας. «Όχι. Οι επισκέψεις είναι ατομικές και δεν προσφέρουμε ξεναγούς»
Χωρίς καμιά αναφορά στο ωράριο, του εξήγησε λίγο την ιστορία του κάστρου και του ανέφερε τι να προσέξει ιδιαιτέρως: τις τοιχογραφίες, τις πανοπλίες στη σοφίτα, τον πολεμικό εξοπλισμό στη βόρεια αίθουσα, τις κατακόμβες κάτω από τη σκάλα και το δωμάτιο βασανιστηρίων στο μπουντρούμι. Αφού είπε αυτά του έδωσε ένα κουτάλι και του ζήτησε να το κρατήσει οριζόντιο, με το κοίλο μέρος προς τα πάνω.
-«Κι αυτό τι;» ρώτησε ο επισκέπτης
-«Εμείς δεν εισπράττουμε την άδεια εισόδου στο κάστρο. Για να κοστολογήσουμε την επίσκεψή σας καταφεύγουμε σε αυτό το σύστημα. Κάθε επισκέπτης κρατάει ένα κουτάλι σαν αυτό, γεμάτο μέχρι πάνω με ψιλή άμμο. Εδώ χωράνε ακριβώς 100 γραμμάρια. Μετά  την περιήγηση σας στο κάστρο, ζυγίζουμε την άμμο που έχει μείνει στο κουτάλι και σας χρεώνουμε μια λίβρα για κάθε γραμμάριο που έχετε χάσει… Ένας τρόπος για να βρούμε το κόστος της καθαριότητας» εξήγησε.
-«Κι αν δεν χάσω ούτε ένα γραμμάριο;»
-«Α!, αγαπητέ μου κύριε, τότε η επίσκεψη σας στο κάστρο θα είναι δωρεάν.»
Ο άνθρωπος αν και έκπληκτος, βρήκε την πρόταση διασκεδαστική και, αφού είδε τον οικοδεσπότη να ξεχειλίζει το κουτάλι με άμμο, ξεκίνησε την περιήγησή του. Έχοντας εμπιστοσύνη στις κινήσεις του, ανέβηκε πολύ αργά τις σκάλες με το βλέμμα καρφωμένο στο κουτάλι. Όταν έφτασε πάνω, στην αίθουσα με τις πανοπλίες, προτίμησε να μην μπει γιατί σκέφτηκε πως ο αέρας θα έπαιρνε την άμμο κι έτσι αποφάσισε να κατέβει προσεκτικά. Περνώντας από την αίθουσα με τις πολεμικές μηχανές, κάτω από τη σκάλα, συνειδητοποίησε πως για να τις δει καλά, θα έπρεπε να κρατηθεί από τα κάγκελα και να σκύψει πολύ. Δεν ήταν επικίνδυνο για την σωματική του ακεραιότητα, αλλά συνεπαγόταν πως θα έχανε κάτι από το περιεχόμενο του κουταλιού, οπότε συμβιβάστηκε να το κοιτάξει από μακριά. Το ίδιο του συνέβη και με την υπερβολικά απότομη σκάλα που οδηγούσε στα μπουντρούμια. Καθώς επέστρεφε από το διάδρομο στο σημείο εκκίνησης, κατευθύνθηκε ικανοποιημένος προς τον άνθρωπο με τη σκωτσέζικη φούστα που τον περίμενε με μια ζυγαριά. Εκεί άδειασε το περιεχόμενο του κουταλιού και περίμενε την ετυμηγορία του άντρα.
-«Εκπληκτικό, χάσατε μόνο μισό γραμμάριο» ανακοίνωσε, «σας συγχαίρω. Όπως εσείς προβλέψατε, αυτή η επίσκεψη δε θα σας στοιχίσει τίποτα.»
-«Ευχαριστώ...»
-«Ευχαριστηθήκατε την επίσκεψη;» ρώτησε στο τέλος ο οικοδεσπότης.
Ο τουρίστας δίστασε και τελικά αποφάσισε να φανεί ειλικρινής.
-«Η αλήθεια είναι πως όχι και πολύ. Ήμουν τόσο απασχολημένος με το να προσέχω την άμμο, που δεν μπόρεσα να δω αυτό που μου είπατε.»
-«Μα αυτό είναι φριχτό! Κοιτάξτε, θα κάνω μια εξαίρεση. Θα σας ξαναγεμίσω το κουτάλι, γιατί είναι ο κανονισμός, αλλά τώρα ξεχάστε πόσο θα χυθεί: μένουν 12 λεπτά μέχρι να έρθει ο επόμενος επισκέπτης. Να πάτε και να γυρίσετε πριν φτάσει.»
Χωρίς να χάσει χρόνο, ο άνθρωπος πήρε το κουτάλι κι έτρεξε στη σοφίτα. Όταν έφτασε έριξε μια γρήγορη ματιά σε ότι υπήρχε εκεί, και κατέβηκε τρέχοντας στα μπουντρούμια γεμίζοντας τις σκάλες με άμμο. Δεν περίσσευε ούτε μια στιγμή γιατί τα λεπτά περνούσαν, και σχεδόν πέταξε προς το πέρασμα κάτω από τη σκάλα, όπου, σκύβοντας για να μπει του έπεσε το κουτάλι και χύθηκε όλο το περιεχόμενό του. Κοίταξε το ρολόι του. Είχαν περάσει έντεκα λεπτά. Ξανά, χωρίς να δει τις πολεμικές μηχανές, έτρεξε μέχρι τον άνθρωπο στην είσοδο, στον οποίο παρέδωσε το άδειο κουτάλι.
-«Αυτή τη φορά χωρίς άμμο λοιπόν, αλλά μην ανησυχείτε, έχουμε κάνει μια συμφωνία. Πώς ήταν; Ευχαριστηθήκατε την επίσκεψη;»
Ξανά ο επισκέπτης δίστασε μερικές στιγμές.
-«Η αλήθεια είναι πως όχι» ομολόγησε στο τέλος. «Ήμουν τόσο απασχολημένος να γυρίσω πριν φτάσει ο επόμενος, που έχασα όλη την άμμο, αλλά και πάλι δεν το ευχαριστήθηκα καθόλου.»
Ο άνθρωπος με την φούστα άναψε την πίπα του και του είπε:
-«Υπάρχουν κάποιοι που περπατούν στο κάστρο της ζωής τους προσπαθώντας να μην τους κοστίσει τίποτα, και δεν μπορούν να το ευχαριστηθούν. Υπάρχουν άλλοι που βιάζονται τόσο να φτάσουν νωρίς, που χάνουν τα πάντα χωρίς και αυτοί να ευχαριστηθούν τίποτα. Κάποιοι λίγοι μαθαίνουν αυτό το μάθημα και παίρνουν τον χρόνο τους για κάθε διαδρομή. Ανακαλύπτουν και απολαμβάνουν την κάθε γωνιά, το κάθε βήμα. Ξέρουν πως δε θα είναι δωρεάν, αλλά καταλαβαίνουν ότι το κόστος του να ζεις, αξίζει τον κόπο.»

Απόσπασμα από το βιβλίο "Βασίσου πάνω μου (Να δώσουμε μια ευκαιρία στην τύχη)" του Χόρχε Μπουκάϊ

 

Urban Legends

Η αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης κρύβει µνήµες φωτιάς, πολέµου, εγκατάλειψης, αλλά και πλούτου, θαλπωρής, ξεγνοιασιάς, αναγέννησης. Οι τσιµεντένιοι επιζήσαντες άλλων εποχών στέκονται αγέρωχοι ή παρατηµένοι και αναρωτιούνται µαζί µας τι φέρνει το µέλλον, ενώ φαντάσµατα κατοίκων του παρελθόντος µοιάζουν να τους στοιχειώνουν. ∆έκα από τα πάµπολλα αρχιτεκτονικά διαµάντια της πόλης –ανακαινισµένα ή εγκαταλελειµµένα–, δέκα κτίρια που αγαπάµε και µας θυµίζουν µια άλλη πόλη.

1| Ιταλικό Προξενείο

Το εντυπωσιακό διώροφο αρχοντικό της Β. Όλγας 20 κατασκευάστηκε το 1878, ως εξοχική κατοικία ενός γαλλικής υπηκοότητας Εβραίου εµπόρου, ονόµατι Τζεµποργά. Οι ειδικοί το αποδίδουν στον Ξενοφώντα Παιωνίδη, τον επίσηµο αρχιτέκτονα της ελληνικής κοινότητας Θεσσαλονίκης. Τον ίδιο αιώνα, το σπίτι άλλαξε δυο φορές χέρια, ώσπου κατέληξε, γύρω στο 1901, ιδιοκτησία του ιταλικού κράτους. Έκτοτε λειτούργησε ως Ιταλικό προξενείο µέχρι το σεισµό του 1978, οπότε και εγκαταλείφθηκε αν και δεν υπέστη σοβαρές ζηµιές. Το 1984 δέχτηκε κάποιες µικρές επισκευές, για να µείνει ανεκµετάλλευτο µέχρι σήµερα. Οίκηµα που παραµένει εντυπωσιακό και µέσα στην φθορά του, εντυπώνεται στο µυαλό και συχνά προκαλεί µια φαντασίωση στον ταλαίπωρο αστό: να ζούσα, έστω σήµερα, εκεί µέσα, να µε ξυπνά ο ήλιος από τα ανατολικά παράθυρα, να κάθοµαι στο δυτικό µπαλκόνι το απόγευµα, ρουφώντας τον καφέ µου και ατενίζοντας το Θερµαϊκό...

2| Μέγαρο Στάιν

Ο µοναδικός τσιµεντένιος επιζώντας από τη φωτιά του 1917, στην Πλατεία Ελευθερίας, στέκει σήµερα περήφανος σα να χτίστηκε χτες. Κι όµως, το κτίριο που στεγάζει σήµερα ένα εργαστήρι ελευθέρων σπουδών και µια Τράπεζα, µετρά ακριβώς έναν αιώνα! Χτίστηκε από τον Έρνστ Λόουι για λογαριασµό της αυστριακής εταιρίας Στάιν, την οποία και φιλοξένησε πολλά χρόνια. Κάποτε δέσποζε στην πλατεία, ψηλότερο από όλους τους γείτονές του. Κοιτάζοντάς το από κοντά σήµερα, δύσκολα υποψιάζεσαι πως πάνω από τις αυστηρές του φόρµες, στην ταράτσα, βρίσκεται ένας παιχνιδιάρης τρούλος επηρεασµένος από την Ανατολή, κοσµηµένος µε µια πρασινοκόκκινη σφαίρα που γυαλίζει στον απογευµατινό ήλιο. Μια ασυνήθιστη κατασκευή, σε πλήρη όµως αρµονία µε το αλλόκοτο αρχιτεκτονικό παζλ της πόλης.

3| Όλυµπος-Νάουσα

Το αρχοντικό του Μεσοπολέµου µε τους τρεις ορόφους και την περίτεχνη πρόσοψη είναι σηµείο αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη. Αυτό δεν συµβαίνει µόνο επειδή αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόµενα µέχρι σήµερα κτίρια της παλιάς παραλίας της πόλης, αλλά και γιατί φιλοξένησε για πολλές δεκαετίες ένα περίφηµο εστιατόριο, το Όλυµπος-Νάουσα, άρρηκτα δεµένο µε την πρόσφατη ιστορία της. Στο ισόγειό του δείπνησαν αµέτρητοι Θεσσαλονικείς, αλλά και επισκέπτες, εκθειάζοντας την µαγείρισσά του κι αφήνοντας παχυλά φιλοδωρήµατα, µέχρι τον Ιούνιο του 1994 που έκλεισε τις πόρτες του. Οµολογουµένως, αποτελεί ένα από τα πιο νοσταλγικά κτίρια για τους παλιότερους. Πολλοί ζήλεψαν την προνοµιακή του θέα στο Θερµαϊκό, αλλά και τη θέση του στον ακριβότερο δρόµο της πόλης µας, όµως το ίδιο έχει παραµείνει ανεκµετάλλευτο έκτοτε, τροφή για φήµες κι αστικούς µύθους περί του µέλλοντός του.

4| Στοά Μαλακοπής

Στην επονοµαζόµενη «Πλατεία Χρηµατιστηρίου» βρίσκεται µία από τις στοές της περιοχής, σχεδιασµένη από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποσέλι, υπεύθυνο για µερικά από τα πιο διάσηµα κτίρια της Θεσσαλονίκης, όπως η σηµερινή Νοµαρχία. Γνωστός για την ικανότητά του να διαφοροποιεί τα κτίρια του ανάλογα µε το χαρακτήρα της περιοχής και τη χρήση τους, ο Ποσέλι έχτισε τη στοά το 1904, για λογαριασµό της Τράπεζας της Θεσσαλονίκης. Το 1954, αφού πέρασε και από τα χέρια της Τράπεζας Χίου, µετατράπηκε από τους νέους ιδιοκτήτες σε στοά µαγαζιών, κάτι που κατέστρεψε το εσωτερικό του και άφησε το εξωτερικό του βορά στο χρόνο και το καυσαέριο. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγµα ενός ιδιαίτερου τύπου τραπεζικού κτιρίου που εµφανίστηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα στη Θεσσαλονίκη, µε επιβλητικό εξωτερικό διάκοσµο και µεγάλη υαλοσκεπή που µάζευε τις ακτίνες του ηλίου στα ταµεία του πάλαι ποτέ τραπεζικού ιδρύµατος. Η σύνθεση των στοιχείων της κύριας όψης του έγινε µε βάση τα αναγεννησιακά πρότυπα, ενώ το ρολόι στο κέντρο του αετώµατος λέγεται πως σταµάτησε να λειτουργεί την ώρα του µεγάλου σεισµού του 1978.

5| Πειραµατικό Σχολείο

Εκτός από ένα από τα πιο ιδιαίτερα ρυµοτοµηµένα σχολικά συγκροτήµατα της πόλης, το Πειραµατικό Σχολείο αποτέλεσε και σηµαντικό σταθµό στην καριέρα του ∆ηµήτρη Πικιώνη, ενός από τους σηµαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες. Για πολλούς σήµανε τη στροφή του από το Μοντερνισµό σε πιο παραδοσιακές φόρµες. Στην πραγµατικότητα ο Πικιώνης, γι’ αυτό του το έργο που εκπονήθηκε το 1933, µελέτησε την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Βορείου Ελλάδος, δηµιουργώντας ένα σχολείο που συνδυάζει επιρροές από τις επαύλεις της Καστοριάς και της Βέροιας, µε αναφορές στα µοναστήρια του Αγίου Όρους. Γεωµετρική απλότητα και εσωτερική λειτουργικότητα χαρακτηρίζουν το κτίριο του σχολείου, που αποδεικνύει πως η σύγχρονη αρχιτεκτονική µπορεί να πάρει µαθήµατα καλαισθησίας από το παρελθόν, παραµένοντας πιστή στις σύγχρονες τάσεις.

6| Ευζώνων 34-36

Η οδός Ευζώνων αποτελούσε τµήµα της συνοικίας «Χαµιδιέ», µέρος της παλιάς περιοχής «των Εξοχών», και ανοικοδοµήθηκε µετά την πυρκαγιά του 1917 µε κατοικίες Εβραίων, Ελλήνων και Αρµενίων οικογενειών της ευκατάστατης αστικής τάξης. Τα κτίρια ήταν καλοχτισµένα, µε δύο ή τρεις ορόφους, µε πλευρικούς διαδρόµους και µικρούς κήπους. Το σπίτι που βρίσκεται στην οδό Ευζώνων 34 είναι ένα από τα δύο σηµερινά αποµεινάρια εκείνης της γειτονιάς, που συνόρευε µε χωράφια και ρέµατα. Στους γείτονές του προκαλεί ανάµικτα συναισθήµατα: ως πρώην, πλέον, µονάδα χορήγησης µεθαδόνης του ΟΚΑΝΑ αντιµετωπίστηκε συχνά ως πρόβληµα. Με την όψη του, όµως, τις ιδιαίτερα πλαστικές µορφές του εντυπωσιακού αετώµατος –κορµιά, άλογα, ακόντια και τόξα–, τον περίτεχνο διάκοσµο που δανείζεται από τον κλασικισµό, το µπαρόκ και τη αναγέννηση, και το προσεκτικά σµιλεµένο άγαλµα στην πρόσοψη, προκαλεί µια γλυκόπικρη νοσταλγία ενός τρόπου ζωής πιο απλού και χαλαρωτικού.

7| Μετεωροσκοπείο

Τα χρόνια µετά από την φωτιά του 1917, ο Βενιζέλος απαγόρευσε το χτίσιµο της Θεσσαλονίκης µέχρι να ετοιµαστεί ολοκληρωµένο σχέδιο αστικής αναδόµησης. Το σχέδιο Hébrard, που πήρε το όνοµά του από τον Γάλλο αρχιτέκτονα που το επέβλεψε, συµπεριλάµβανε την ίδρυση πανεπιστηµίου στη Θεσσαλονίκη και υπαγόρευε τους κανόνες δόµησής του. Οι συνθήκες, όµως, δεν το βοήθησαν να πραγµατοποιηθεί. Αντί αυτού, η Πανεπιστηµιούπολη του ΑΠΘ γεννήθηκε αργότερα, αποτελώντας την πρώτη µεγάλης κλίµακας εφαρµογή του µοντέρνου κινήµατος στον ελλαδικό χώρο, σε χρόνια όπου, αρχιτεκτονικά, επικράτησε η ανέγερση κακοσχεδιασµένων, αυστηρών πολυκατοικιών στα αστικά κέντρα. Παρόλα αυτά, ένα από τα αισθητικώς αρτιότερα κτίρια του συµπλέγµατος του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου, είναι το µετεωροσκοπείο, που χτίστηκε το 1954 από τον Ι. Τριανταφυλλίδη. Αποτελεί ένα από τα ελάχιστα κτίρια της πόλης µας που κλείνουν παιχνιδιάρικα το µάτι στη Ροτόντα µε το σχήµα και τη διάταξή τους. Ιδιαίτερη αποδείχτηκε η ικανότητα του αρχιτέκτονα να µην αποτινάξει απόλυτα το παρελθόν, παρά την επικρατούσα τάση της εποχής. Αντιθέτως, απέδειξε τη δυνατότητα των κλασικών τύπων να προσαρµόζονται µε επιτυχία στις ανάγκες σύγχρονων κτιρίων, ακόµα και κτιρίων µε ειδική χρήση, και δηµιούργησε ένα σχέδιο που θαυµάζεται µέχρι και σήµερα.

8| Κρατικό Ωδείο

Στην καρδιά του πάλαι πότε Φραγκοµαχαλά της Θεσσαλονίκης, λίγο πιο πάνω από τα Λαδάδικα, βρίσκεται ένα αποµεινάρι µιας γειτονιάς που στέγαζε µερικούς από τους πλουσιότερους Ευρωπαίους της πόλης. Σήµερα καλεί τους διαβάτες µε την αταίριαστη µε την υπόλοιπη περιοχή ρυµοτοµία του, αλλά και τη µουσική που ξεχύνεται από τα παράθυρά του. Η αρχική του κατασκευή, στα µέσα του 19ου αιώνα, στέγαζε την Οθωµανική Τράπεζα, µέχρι που καταστράφηκε από βόµβα και ξαναχτίστηκε µε τη σηµερινή του µορφή το 1903. Είναι ένα νεοµπαρόκ κτίσµα, σχεδιασµένο από τους Τούρκους αρχιτέκτονες Μπαρούχ και Αµάρ, που επηρεάστηκαν από τη Γαλλική και τη Νεοκλασική σχολή. Μετά το µεγάλο σεισµό του 1978, το εσωτερικό του ανακατασκευάστηκε για να στεγάσει το Κρατικό Ωδείο. Η µικρή του –πλέον– αυλή περιλαµβάνει και τρία αγάλµατα, αλλά δυστυχώς σήµερα δεν απολαµβάνει την ίδια φροντίδα µε το κυρίως κτίριο.

9| Εµνιέτ Χαν

Το κτίριο της οδού Εδέσσης, στα Άνω Λαδάδικα, γνωστό και µε την ονοµασία Μέγαρο Νάτσινα, ανεγέρθηκε το 1896. Είναι χαρακτηριστικό του αρχιτεκτονικού εκλεκτικισµού, του επικρατούντος στιλ της εποχής. Στο τριώροφο αυτό γωνιακό οίκηµα κάνουν εντύπωση οι ανάγλυφες γυναικείες κεφαλές που είναι σα να υποβαστάζουν το προεξέχον γείσο της οροφής, δίνοντας την αίσθηση ενός κτιρίου που, αν και ψηλότερο από τα γύρω, είναι ελαφρύ και φυσικό. Όπως πολλά οικοδοµήµατα της περιοχής, έχει µια υαλωτή στέγη που φωτίζει τον εσωτερικό χώρο, ενώ ιδιαίτερος είναι ο ελλειψοειδής φεγγίτης του και τα κιγκλιδώµατα στις σκάλες και τα παράθυρά του. Ολόκληρη η οδός Εδέσσης αποτελεί ένα παράθυρο στην πάλαι πότε αρχιτεκτονική πολυφωνία της Θεσσαλονίκης, µε τα κτίριά της να παρουσιάζουν µια µεγάλη ποικιλία επιρροών, τύπων και µορφών. ∆υστυχώς, πολλά από αυτά έχουν αλλοιωθεί από αυθαίρετες επεµβάσεις –καθώς µέχρι πριν µερικές δεκαετίες δεν υπήρχε νόµος που να τα προστατεύει, ενώ σήµερα χρησιµοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά ως αποθήκες.

10| Ο πύργος της ευτυχίας µου

Το «Chateau Mon Bonheur», το κτίριο µε το ροµαντικό όνοµα και τα χαρακτηριστικά κόκκινα τούβλα βρίσκεται στον αριθµό 110 της «Λεωφόρου των Εξοχών», της Βασιλίσσης Όλγας µε άλλα λόγια. Σχεδιάστηκε από τον Φρέντερικ Σαρνό ως κατοικία του ∆ηµήτρη Ιωαννίδη. Βρισκόταν, µάλιστα, µπροστά στη θάλασσα, σε µια παραλία που αργότερα επιχωµατώθηκε. Με παρόµοιο τρόπο παρήκµασε και το οίκηµα, παραδοµένο στα χέρια ιδιοκτητών που δεν συµφώνησαν ποτέ για τη χρήση του. Στην ουσία µιλάµε για δύο κτίρια, που όταν πρωτοκατασκευάστηκαν ήταν το ένα κατοικία του ιδιοκτήτη και το άλλο καφέ, µε τραπεζάκια στο πεζοδρόµιο. Έπειτα, χρησιµοποιήθηκε σαν οικοτροφείο, στέγασε πρόσφυγες, και σήµερα η φθαρµένη γοητεία του –και η ευτυχία;– είναι κρυµµένη πίσω από πυκνές φυλλωσιές, αφίσες εκδηλώσεων και πολλά, πάρα πολλά παρκαρισµένα αµάξια.
(Σχετικό άρθρο για την ατυχή κατάληξη του κτιρίου ilovethessaloniki.blogspot.com)

Πηγή: parallaximag.gr, Νικολέτα Δημητρίου, 16/11/2011